Önümüzdeki günlerin en fazla duyacağınız iki kelimesi ekonomik darbe. Millet fiyat artışlarından dem vururken esasen fiyatlar dünya genelinde korumacı politikalar ve gıda arz ihtiyatı dolayısı ile artmaya başladı. 

Ayrıca Dünya’da büyük gıda devleri oluştu. Bu devler bir fabrikanın tüm üretimini kapatabiliyorlar. Şu an Türkiye içerisine üretim yapan bir firma ürettiği ürünü 10 TL ye satarken yabancı firma gelip 2 dolara ne kadar üretirsen alırım deyince bir anda Türkiye’de fiyatlar 20TL oluyor.

Küçük esnaf biterken bas bas bağıran esnafı duymayanlara şimdilerde ekonomik darbe yapıyorlar diye operasyon çekmek biraz geç oldu artık. En başta söyleyelim.5 büyük market ortak hareket ediyorlar. Bugün istesinler piyasada 1 haftada 30 lu yumurtayı 50,00TL yapabilirler.

 Fakat şöyle bir durum var. Piyasa’nın hakimiyetini ele geçirdikleri için artık arsızlar. Ülker BİM’e mal yaparken sıkıntı yoktu. Fakat Ülker Şok’u kurup buraya üretim yapınca kapasitesini buraya doldurunca BİM daha 10 gün önce bisküvi fabrikası kurmak için şirket kurdu. Dikkat ederseniz eskiden bir marka ürün 1,50 TL iken  PL marka(market markası ) 0,90KR idi. Fakat şimdilerde makas kapandı. 

Şimdi bilnen marka 1,50TL ise market markası 1,25TL olmuş durumda. Eskiden bu oran %40-50 oranında iken şimdi bu fark %15-25 aralığında değil maliyetler artmadı. Bu marketler karlılıklarını artırdılar. Bu durumda zaten borsaya açık olanların karlılık oran artışlarından belli oluyor.

Bugün haberlerde Ticaret bakanlığı bu marketlere müfettiş görevlendirmiş. Buradan hiçbir şonuç çıkmaz. Çünkü bu marketlere esas mal tedarik eden alt şirketler var.

Bir bebek bezini X bir firma üretiyor. Bunu bu marketlerin sahip olduğu Y firması alıp bu marketlere satıyor. Örnek bir sabunu Ahmet firması 1,00TL üretiyor. Bu marketlerin alt firması Mehmet firması bu sabunu alıp 2,00TL ye bu marketlere satıyor. Bu marketlerde rafında bu sabunu 2,50tl ye satıyorlar. Yani bu teftişten fahiş fiyatı devletin bulma imkanı yok. Fakat devlet  alt firmalara bakması lazım. Burada devlete az KDV ödemek için yapılan organizasyonu ve tröstleşmeyi önlmeli.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 'fahiş fiyatlarla' ilgili büyük market zincirlerini işaret ederken, pladis Yönetim Kurulu Başkanı  bu beş market biri olan ŞOK ve Bizim Toptanların sahibi. Murat Ülker'in "Milletin aklıyla alay etmeye lüzum yok" açıklaması sosyal medyada gündem yarattı. "Murat Ülker" etiketi Twitter'da Trend Topic olurken, konuyla ilgili Yıldız Holding'den açıklama geldi. Söz konusu açıklamaların Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın değerlendirmelerinden önce yapıldığı vurgulandı. Bu konuda en masum açıklama bu.

Bu konuda Tarım Kredi Kooperatiflerinin devlete ait 600 tane marketi var. Raf fiyatları bu beş marketten daha pahalı durumdadır. Devlet esas problemi görmeli.

Ve marketlere elinde bir tutanak defteri ve fotoğraf makinesi ile makarna  fiyatlarını inceleyen devlet yetkilileri çok komik oluyor.

Neymiş efendim halde 0,75KR olan kabak market rafında  7,50TL imiş. Burada Hal esnafı fatura kesmekten imtina etmiyor. Fakat marketçiler %1kdv ile alınan sebze, meyve, et, yumurta, bakliyat, kuruyemiş, zeytin gibi ürünleri %1 KDV ile alıp %8 KDV ile devlete %7 KDV tahsilatı yapıp KDV ödememek için ya halden fatura almıyorlar. 

Yada göstermelik fatura alıyorlar. Yani kabak hal kapısından çıkarken 100kilo 5 TL den değil 100kilo 0,50KR dan fatura edilerek çıkıyor. Zaten hal kapılarında da devlet denetleme yapmıyor.

Burada çözüm devlet olarak bütün market ve bakkal sektörünü e-faturaya geçme mecburiyeti koyup kasadan çıkışa göre KDV ettiği zaman çözüm olur. Yani marketçi 100bin tl sebze meyve satmış ise 7bin tl kdv tahsil etmesi gerekir. Yoksa marketler spot yapmaya %8 kdv faturasını %3 ile %18 KGV faturasını %8 ile satın almaya devam edecekler.

Ve bu sarmal dönmeye devam edecek. Darbe ne zaman başarılı olur derseniz. 2023 te seçime giderken seçim akşamı fox TV de yüzler gülüyorsa işlem tamam. Darbe illa silahla olmuyor. Bir proje olarak ta darbe olabilir. 

Ama hükümet bu işi çözmek istiyor ise TEFE ile TÜFE deki %50 tüfe enflasyon oranının tefe %25 oranı ile aynı olması gerekir. Ya da raflarda fiyatlar önümüzdeki aylarda daha çok can yakacak demektir.